ریشه یابی مظاهر خیر و شر و تجلی آن در نقوش تزئینی مکتب تبریز ( با تاکید بر نگارگری شاهنامه تهماسبی)

از آنجا که هنر هر ملتی ریشه در باورها و اعتقادات و اساطیر مردمان آن دارد و رمزگشایی آن نیازمند شناخت اسطوره های آنان است. در این پایان نامه سعی شده است تا با تعمق در مظاهر خیر و شرّ در اساطیر ایرانی، تجلیات آن را در تصویرگری ایرانی مورد بررسی قرار داد. ثنویت به مفهوم قبول دو مبدأ خیر و شرّ، از مشخصه ی آیین زرتشتی است. اصل تضاد در اندیشه ایرانی، بر مبنای طبیعی استوار بوده است. مهر طبیعت، باعث آسایش و فراخی نعمت بود و قهر طبیعت، مایه رنج و گرسنگی و قحطی، و قوای طبیعت هم دو قوه ی سرسبزی و خشکی تصور می شدند. جهان مادی نیز اساساً بر اثر تضاد و تقابل به وجود آمد و تقابل نیک و بد، تضاد مثبت و منفی و جنبش و حرکت نیز بر اساس همین دیالیکتیک تا زمانی وجود دارد که این تقابل وجود داشته باشد. این دوگانگی در سیر تحول خود از باورها، به اساطیر و از آنجا به هنر راه یافته است. نگارگری ایرانی همواره یکی از عالی ترین هنرهای تصویری است و شاهنامه تهماسبی چکیده و گزیده این هنر است به همین منظور در این پایان نامه، چند نگاره از مکتب تبریز با تأکید بر نگارگری شاهنامه ی تهماسبی، با دیدگاه بررسی تجلی مظاهر خیر و شرّ مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و چگونگی تجلی نمودهای خیر و شرّ در آنها بررسی و تلاش شد با شیوه ای توصیفی-تاریخی رمزگشایی اعتقاد به ثنویت در اساطیر ایرانی، به شناختی هرچه عمیق تر از نوع نگرش هنرمند نگارگر دست یافت. نتیجه آن که هنرمند نگارگر با آگاهی از اساطیر و اعتقادات به نیروهای خیر و شرّ، به تصویرگری و رمزپردازی آن پرداخته است.